Sinds de opkomst van artificial intelligence (AI) afgelopen najaar, is het onderwerp bijna wekelijks in het nieuws. Techgiganten hebben aangegeven dat de ontwikkeling van deze technologie onstuitbaar is. Deze week ging voor het eerst een muzieknummer, gemaakt door AI, viraal, wat een nieuwe discussie heeft geopend.
Het gaat om het nummer 'Heart On My Sleeve', dat klinkt als een samenwerking tussen Drake en The Weeknd. Echter, zij hebben niets met het nummer te maken. De maker, @ghostwriter, heeft hun stemmen nagebootst met behulp van AI. Dit deerde de fans van Drake en The Weeknd niet; binnen enkele dagen werd het nummer meer dan 600.000 keer gestreamd op Spotify en miljoenen keren bekeken op TikTok, tot grote frustratie van de artiesten.
Enkele dagen na het viraal gaan van het nummer, kondigde Universal Music Group, het platenlabel van beide artiesten, aan een copyrightclaim te hebben ingediend bij alle streamingdiensten, YouTube en TikTok. Dit was succesvol; het nummer is inmiddels verwijderd. Toch heeft het de discussie over AI in de muziekindustrie aangewakkerd. Hoewel dit specifieke nummer viral ging, zijn er online veel meer AI-nummers te vinden. Een simpele Google-zoekopdracht onthult kunstmatige liedjes van onder andere Oasis en Nirvana, en waarschijnlijk zijn er nog veel meer bands die een artificiële versie van zichzelf hebben.
"Als kunst door computers gemaakt kan worden, zijn we verloren. Dan wordt alles consumptie, kortstondig maakbaar en vervangbaar. Dan zijn we waardeloos," vindt KINK-dj Eric Corton, die als dj en voice-over afhankelijk is van zijn stem. Eerder dit jaar liet hij op zijn Instagram weten te hopen op snelle wetgeving om het kunstmatig kopiëren van stemmen te beperken. "Wat ons als mensen definieert, is onze drang om dingen te scheppen en daar iets authentieks van te maken," zegt hij nu. "Als het door een computer gebeurt, devalueert de waarde."
Eric is niet de enige die de gevolgen van AI vreest. Volgens Google-topman Sundar Pichai is "AI de meest ingrijpende technologie waar de mensheid aan werkt, ingrijpender dan de ontdekking van vuur, elektriciteit of wat dan ook in het verleden." Dit zei hij eerder deze week in een interview met CBS. Ondanks dat zijn eigen bedrijf de technologie verder ontwikkelt, geeft Pichai aan wakker te liggen van de ontwikkelingen en hoopt hij op snelle, internationale regelgeving, vergelijkbaar met het nucleaire verdrag.
"Er moet nu aan de voorkant wetgeving komen," zegt ook Eric. "Als het kan, wordt het gebruikt. Het gaat nu over wie de rechthebbende is op het stemgeluid. Als we een stem als instrument beschouwen, mag iedereen het bespelen. Dus moeten we een andere term bedenken, bijvoorbeeld een geluid-vingerafdruk. Dat is uniek, net als iemands stem."
Maar moet AI dan volledig verboden worden in de muziekindustrie? Niet per se. "Met toestemming van een artiest moet het kunnen," vindt Eric. "Dat je bijvoorbeeld Dave vraagt of je met AI hem een zinnetje laat inzingen zodat hij niet naar jouw studio hoeft te komen. Het wordt dan wel een gimmick, iets wat ik zelf niet zou willen gebruiken. Maar iedereen moet dat zelf weten." Hoewel dit kan bijdragen aan de eerder genoemde devaluatie. "Stel dat je Elvis een duet zou willen laten doen met Amy Winehouse, dat klinkt als een grappig idee. Maar je maakt hun levenswerk minder belangrijk, minder authentiek." Hierbij komt nog een andere juridische kwestie kijken: kun je toestemming geven voor stemgebruik na het overlijden van een artiest? Een gecompliceerde kwestie dus.
Voorlopig lijkt de roep om goede wetgeving van alle kanten groter te worden en tot die tijd blijven wij gewoon muziek draaien die door mensen is gemaakt!